Porvoo: een stukje Zweden en Rusland in Finland

Na meerdere keren Helsinki te hebben bezocht, ging ik op 19 augustus weer naar Finland om naast Helsinki ook de stad Porvoo te bezoeken. Porvoo is een vrij onbekende stad maar wordt wel gezien als een van de mooiere steden van het land. Mijn Fins-Zweedse klasgenote Sanna nodigde me uit om naar Finland te komen. Voordat ik haar ontmoette maakte ik eerst een kleine dagtrip naar Porvoo.

“Porvoo? Waar ligt dat?”

Porvoo is een stad met bijna 50.000 inwoners en ligt onderin Finland nabij de Finse Golf. Vanaf Kamppi, een groot winkelcentrum dat dichtbij het centraal station in Helsinki ligt, is het ongeveer 50 kilometer rijden naar Porvoo. De rit duurt ook ongeveer 50 minuten. Vooraf had ik uitgezocht hoe ik het beste naar Porvoo kon reizen en ik ontdekte, tot mijn verbazing, dat er geen snelle treinverbinding tussen beide steden te vinden was. Al snel kwam ik OnniBus tegen, een busmaatschappij die tegen bodemprijzen vervoer tussen Porvoo en Helsinki regelt. €3,50 voor een enkeltje, dat is zeker niet duur.

Na een korte busreis kwam ik aan in Porvoo. Eerlijk is eerlijk, de eerste indruk was niet echt positief, zeker als je bedenkt dat Porvoo gekenmerkt wordt als toeristische trekpleister en als een van de mooiste steden van het land. Het busstation, gelegen op het centrale plein in het moderne centrum, ziet er best triest uit, zelfs op een zonnige dag zoals tijdens mijn trip. Het busstation is omgeven door lelijke betonnen en inspiratieloze gebouwen die terug te vinden zijn in veel Finse steden. Gelukkig was dit gedeelte van de stad ook niet mijn reisdoel.

Vanha Porvoo

Het centrum van Porvoo bestaat uit drie gedeeltes: het moderne hedendaagse centrum, het Russische Empire kwartier en het middeleeuwse Zweedse Vanha Porvoo stadsdeel. Dit laatste deel is het meest bijzondere en toeristische gedeelte.

Mannerheiminkatu is een drukke verkeersader die midden door het centrum loopt en de scheiding vormt tussen het moderne centrum en het Vanha Porvoo stadsdeel. Porvoo werd gesticht in 1346 en is voor een groot gedeelte bewaard gebleven. Vanha Porvoo is compact met alles op loopafstand. Dit stadsdeel bestaat uit een paar hoofdstraten die parallel lopen aan de rivier, de Porvoonjoki, en een aantal kronkelige zijstraten.

Välikatu is een typisch oud straatje met terrasjes, cafés, knusse winkeltjes in oude gekleurde houten huisjes. Hier heb ik bij Cafe Postres heerlijke koffie en gebak gehad. Ik werd hier heel vriendelijk geholpen. Handig om te weten: in Finland hebben ze ook de euro.

Jokikatu is een andere straat die dichter bij de rivier ligt, waar ook restaurants, cafés en winkels te vinden zijn. Jokikatu en Välikatu komen beide uit op het grote Stadhuisplein. Hier bevindt zich het oude stadhuis uit 1764 waarin een gedeelte van het Porvoo Museum te vinden waar kunst te zien is. Het andere deel bevindt zich in het naastgelegen Holm huis uit 1763 waarin een rijke familie woonde.

Even verderop, op een hoger gelegen gedeelte van het oude centrum, is de Domkerk te vinden. Opmerkelijk detail: in 2006 werd deze kerk opzettelijk in brand gestoken door een 18-jarige jongen uit Finland. Grote beschadigingen aan het dak en de binnenkant waren het gevolg. Gelukkig vond er een grote restauratie plaats waardoor er bijna niks meer van de beschadigingen te zien is. De renovatie kostte ruim 6 miljoen euro.

De straten rondom deze kerk zijn smal en behoorlijk steil. Kijkend naar de gebouwen in het middeleeuwse centrum viel het me op dat sommige houten gebouwen wel een opknapbeurt kunnen gebruiken.

Borgå of Porvoo?

Lopend door het oude centrum van Porvoo deed de stad me regelmatig aan Sigtuna denken. Sigtuna is een oud Zweeds stadje dat ik eerder dit jaar bezocht. Deze vergelijking is zo gek nog niet. Het waren namelijk de Zweden die in de 13e eeuw de stad stichtten. Porvoo heeft dan ook een Zweedse naam: Borgå. De vertaling hiervan is ‘kasteel rivier’. De naam Borgå naam komt overal terug in het straatbeeld. De bussen geven bijvoorbeeld zowel de Finse als de Zweedse naam aan en straatnamen zijn ook tweetalig aangegeven.

Vandaag de dag is er nog een grote Zweedstalige bevolking in Porvoo te vinden, al is het wel een minderheidstaal. Ongeveer 30% spreekt er Zweeds. Ik hoorde de Zweedse taal, met een sterk Fins accent, overal om me heen. Grappig dat ik de mensen hier gemakkelijk kon verstaan, terwijl Fins voor mij echt onbegrijpelijk is. In Porvoo had ik dan ook niet echt het gevoel dat ik in Finland was.

De heuvel op: Näsinmäki

Voordat ik Porvoo bezocht, had ik thuis al even opgezocht wat de toeristische trekpleisters van de stad waren. Näsinmäki, een beboste heuvel aan de overkant van de Porvoonjoki rivier, stond hoog in meerdere lijstjes. Näsinmäki is niet een hoge heuvel, maar het uitzicht is zeker de moeite waard. Bovenop de heuvel bevindt zich ook een restaurant met een groot terras vanwaar je een uitzicht over het middeleeuwse stadsdeel hebt. Helaas vond ik het aanbod wat eten en drinken betreft hier wat mager en besloot ik elders een café op te zoeken.

Even verderop op dezelfde heuvel is het Näsinkivi uitzichtplatform te vinden. Dit is de beste plek voor uitzicht over zowel de oude stad als het moderne gedeelte. Ik bezocht Näsinmäki twee keer en heb hier, ondanks dat de heuvel stond aangegeven als een van hoogtepunten van Porvoo, geen andere toeristen gezien. Dit vond ik best wel opmerkelijk aangezien het in Vanha Porvoo stikte van de toeristen.

Het Empire kwartier

Via Mannerheiminkatu kwam ik terecht in het Empire kwartier, een ander oud stadsdeel net buiten het moderne centrum. In tegenstelling tot Vanha Porvoo is dit gedeelte opgesteld in vierkante woonblokken. Hier zijn vooral lage houten huizen te vinden in Russische stijlen. Als architectuurliefhebber vond ik dit gedeelte best wel interessant, maar ik heb er geen toerist kunnen spotten. Het oogde eerder uitgestorven. In dit stadsdeel staan naast prachtige oude panden ook foeilelijke en inspiratieloze gebouwen. De contrasten zijn soms best groot, wat het ook wel weer interessant maakt.

Porvoo: de moeite waard?

De middag in Porvoo was zo voorbij! Ben je meerdere dagen in Helsinki en wil je een dagtrip maken? Dan is Porvoo een geschikte bestemming. Ik moet eerlijk bekennen dat ik iets hogere verwachtingen van de stad had. Ondanks dat Vanha Porvoo beeldschoon is, is er niet bijzonder veel te beleven. Het is vooral een stad waar je naartoe gaat om op terrasjes te hangen, waar je tot rust komt en waar je geniet van de oude architectuur. Buiten het toeristische centrum oogt Porvoo op een slaapstad met veel lelijke gebouwen. Het winkelcentrum bij K-citymarket vond ik het toppunt van troosteloosheid. Toch vond ik het interessant om buiten de toeristische gebieden te kijken.

Wanneer je in Porvoo bent, bezoek dan niet alleen het oude centrum, maar ook Näsinmäki en het Russische kwartier. In ieder geval heb je de stad in een middag wel gezien.